Maryland Üniversitesi’nden araştırmacılar, Mayıs ayında bir açıklama yaparak, çelikten daha güçlü bir ahşap geliştirdiklerini ve Superwood adını taşıyan bu yeni malzemenin çok yakında seri üretime geçeceğini duyurmuştu. O dönemde epey ses getiren bu dikkat çekici proje, gerçekten de söylendiği gibi seri üretim aşamasına geçti ve bu hafta itibarıyla ticari bir ürün olarak piyasaya sürüldü. ABD merkezli InventWood tarafından geliştirilen Superwood, çeliğe kıyasla 10 kata kadar daha yüksek dayanım, altı kata kadar daha düşük ağırlık sunuyor.
Superwood’un hikâyesi, malzeme bilimci Prof. Dr. Liangbing Hu’nun yaklaşık on yıl önce başlattığı araştırmalara dayanıyor. Hu, ahşabın doğal yapısında bulunan selüloz ve lignin bileşenlerini yeniden düzenleyerek, bu binlerce yıllık yapı malzemesini çağın en güçlü materyallerinden birine dönüştürmeyi hedefliyordu. Bu amaçla yola çıkan Hu, ahşabı moleküler düzeyde yeniden yapılandırmanın mümkün olduğunu gösterdi. Hatta bu süreçte ahşaptaki lignin tabakasını kimyasal olarak değiştirip gözenekli yapıyı şeffaf bir reçineyle doldurarak “saydam ahşap” adını verdikleri yeni bir malzeme de geliştirdi. Yıllardır süren çalışmalar sırasında bu süreç geliştirildi, kısaltıldı ve sonunda ticari üretime uygun hâle getirildi.
Superwood Nasıl Bu Kadar Güçlü Hâle Geliyor?
Superwood’un üretim süreci temelde oldukça akılcı bir prensibe dayanıyor. Normal ahşap önce su ve belirli kimyasallar içeren özel bir banyoda kaynatılıyor. Bu işlem, ahşabın sertliğini ve koyu rengini veren lignin adlı maddeyi kısmen çözerek, liflerin yeniden şekillenmesine zemin hazırlıyor. Ardından malzeme yüksek basınç altında sıkıştırılıyor; tıpkı bir sünger gibi. Ancak burada fark şu: sıkıştırılan hücreler bir daha eski hâline dönemiyor. Bu sayede ahşabın içindeki mikroskobik boşluklar ortadan kalkıyor; lifler birbirine çok daha sıkı bağlanıyor. Böylece Superwood, dört kat daha yoğun, 10 kat daha sağlam bir forma kavuşuyor. Hatta şirketin testlerine göre, bu yeni ahşap çeliğe kıyasla %50 daha yüksek çekme dayanımı gösteriyor.
Daha da önemlisi, bu işlem ahşabın doğasına zarar vermiyor. Superwood hâlâ ahşap gibi görünüyor, ahşap gibi işlenebiliyor ve çevre dostu özelliklerini koruyor. Ancak dayanıklılığı artık metallerle yarışıyor.
Yangına, Çürümeye ve Darbelere Karşı Dayanıklı
Superwood yalnızca güçlü değil; aynı zamanda çevresel koşullara karşı da oldukça dayanıklı. Yapılan testlerde, malzemenin mantar ve böceklenmeye karşı tamamen dirençli olduğu, ayrıca A1 yangın sınıfında yer aldığı belirtiliyor. Yani hem dış cephelerde hem de zemin ve mobilya gibi iç mekân uygulamalarında uzun ömürlü bir alternatif sunuyor. InventWood CEO’su Alex Lau, malzemenin gelecekte çeliğin yerini alabilecek potansiyele sahip olduğunu belirtiyor:
“Superwood, hem daha hafif hem de daha güçlü. Bu, yapıların daha dayanıklı olmasını sağlarken, temel yükünü de azaltıyor. Üstelik üretim sürecimiz çeliğe göre %90 daha düşük karbon salımı yaratıyor.”
InventWood şu anda ABD’nin Maryland eyaletindeki tesisinde Superwood üretimine başlamış durumda. Superwood ilk aşamada dış cephe kaplamaları, teras zeminleri ve çatı uygulamaları gibi alanlarda kullanılacak. Şirket önümüzdeki yıl iç mekân uygulamaları, hatta mobilya üretimi için de yeni ürünler geliştirmeyi planlıyor.
Lau, Superwood’un yalnızca ahşap parçaların yerini almakla kalmayacağını, mobilyalardaki metal bağlantı elemanlarının bile bu yeni malzemeyle üretilebileceğini söylüyor. Uzun vadede ise hedef, tamamen Superwood’dan yapılmış yapıların inşa edilmesi.
Ahşap Yapı Malzemelerine İlgi Artıyor
Ahşap esaslı yapı malzemeleri son yıllarda yeniden yükselişe geçmiş durumda. Milwaukee’deki Ascent MKE binası hâlihazırda dünyanın en yüksek ahşap gökdeleni konumunda ve bu alandaki projeler giderek artıyor. Uzmanlara göre Superwood gibi daha dayanıklı malzemeler, bu dönüşümü hızlandırabilir. Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’nden Prof. Philip Oldfield, bu tür malzemelerin şehirlerde karbon depolama potansiyeli taşıdığını söylüyor: “Ahşap üretimi karbon salmaz; aksine atmosferdeki karbonu bünyesinde hapseder. Superwood gibi güçlendirilmiş ürünler, şehirlerin karbon ayak izini azaltmada kritik rol oynayabilir.”
Yine de uzmanlar, asıl engelin teknolojik değil, sektörel alışkanlıklar olduğunu vurguluyor. İnşaat sektörünün yeniliklere karşı temkinli davrandığını belirten Oldfield, bununla birlikte, daha güçlü ahşap ürünlerin, bu değişimi hızlandıracak katalizörler olabileceğini söylüyor.
